در این مقاله از رشت گشت به بررسی واکسن دنگی، یکی از روش‌های موثر در پیشگیری از بیماری تب دنگی می‌پردازیم. این واکسن چگونه عمل می‌کند؟ چه افرادی باید واکسن دنگی بزنند؟ و چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟ پاسخ به این سوالات و اطلاعات بیشتر را در ادامه این مقاله دنبال کنید.
تب دنگی یک بیماری است که توسط چهار نوع مختلف ویروس دنگی ایجاد می‌شود و این باعث می‌شود که پیشگیری کامل از آن دشوار باشد. خوشبختانه، یک واکسن از سال 2015 برای استفاده تایید شده است. واکسن تب دنگی یکی از بزرگترین پیشرفت‌های پزشکی بوده است. پس از بیش از 60 سال تحقیق در مورد نحوه کنترل یا کاهش تأثیر این بیماری، اولین ایمنی‌سازی مصنوعی در سال 2015 به دست آمد.
ویروس دنگی یکی از گسترده‌ترین عفونت‌ها در جهان است. تخمین زده می‌شود که سالانه حدود 50 میلیون عفونت انسانی رخ می‌دهد. این امر سالانه حدود 25000 مرگ را در پی دارد که عمدتاً در آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی رخ می‌دهد. واکسن تب دنگی شروع به استفاده در این مناطق شده است، جایی که خطر ابتلا به بیماری بالا است. همچنین در افرادی که به این مناطق سفر می‌کنند نیز استفاده می‌شود.
عفونت ویروس دنگی چیست؟
تب دنگی یک بیماری است که توسط ویروس‌هایی متعلق به خانواده Flaviviridae ایجاد می‌شود. در این خانواده چهار نوع مختلف وجود دارد، اما همه آن‌ها از نظر ساختاری بسیار شبیه به هم هستند. نام‌های علمی داده شده به این ویروس‌ها DEN-1، DEN-2، DEN-3 و DEN-4 هستند. نکته اساسی در اینجا این است که انتقال از طریق پشه‌ها صورت می‌گیرد. پشه‌ها حامل ویروس و ناقل هستند؛ هنگامی که آن‌ها یک فرد را نیش می‌زنند، ویروس را به آن‌ها تزریق می‌کنند.
بیشتر موارد به پشه‌هایی از گونه Aedes aegypti نسبت داده می‌شود. گونه دیگری که می‌تواند آن را تولید کند A. albopictus است. همانطور که در بالا ذکر شد، عفونت عمدتاً در آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا رخ می‌دهد. این بیماری به صورت بومی و همه گیر است. این بدان معنی است که این بیماری معمولی در این مناطق است و علاوه بر این، بسیاری از افراد را در یک مکان معین تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این پشه‌ها می‌توانند بیماری‌های دیگری مانند تب زرد را نیز منتقل کنند. این نشان دهنده افزایش خطر و یک وضعیت جدی بهداشت عمومی برای وزارتخانه‌های بهداشت در این مناطق است.
علائم بیماری دنگی چیست؟
ویروس دنگی در 25٪ از افراد آلوده علائم ایجاد می‌کند. شایع‌ترین آن‌ها احساس ناخوشی عمومی همراه با تب است. ممکن است درد عضلانی و استخوانی و سردرد شدیدی در پشت چشم‌ها ایجاد شود. علاوه بر این، ممکن است علائم گوارشی مانند تهوع و استفراغ رخ دهد. بثورات پوستی یا خونریزی‌های کوچک مانند پتشی یا هماتوم شایع است. حتی ممکن است خونریزی لثه نیز وجود داشته باشد.
مشکل این است که حدود 1 نفر از هر 20 نفر آلوده به تب دنگی شدید مبتلا می‌شوند. آنچه اتفاق می‌افتد این است که فرد دچار شوک می‌شود. این بیماری با خونریزی شدید، نارسایی اندام، مانند نارسایی کبد، یا مشکل تنفس مشخص می‌شود. خطر مرگ در این موارد بسیار بالاست، بنابراین اقدام سریع ضروری است. علاوه بر این، تب دنگی شدید می‌تواند در هر فرد آلوده‌ای ظاهر شود، بدون تمایز زیادی در سن، جنسیت یا شرایط قبلی.
چرا واکسن تب دنگی مهم است؟
ویروس دنگی فقط از طریق نیش پشه‌ها منتقل می‌شود. تأکید بر این نکته مهم است، زیرا این بدان معنی است که به صورت خوراکی، جنسی یا از طریق دستگاه تنفسی منتقل نمی‌شود. هنگامی که فردی آلوده شده و موفق به بهبودی شود، به ایمنی در برابر ویروس دست می‌یابد. با این حال، همانطور که اشاره کردیم، 4 نوع مختلف در این خانواده وجود دارد. بنابراین، این ایمنی فقط برای ویروس خاصی است که عفونت را ایجاد کرده است.
به همین دلیل واکسن علیه تب دنگی بسیار مهم است. این یک ایمنی‌سازی است که در دسامبر 2015 تأیید شد و در برابر 4 نوع مختلف ویروس مؤثر خواهد بود.
واکسن تب دنگی چگونه است؟
واکسن تب دنگی از یک ویروس زنده ضعیف شده ساخته شده است که به سیستم ایمنی بدن اجازه می‌دهد تا بدون ایجاد بیماری، آنتی‌بادی علیه ویروس تولید کند. این واکسن در مناطقی که تب دنگی بومی است، برای افراد 9 تا 45 سال در سه نوبت توصیه می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که این واکسن در افرادی که قبلاً به تب دنگی مبتلا شده‌اند نیز مؤثر است، اما همچنان مطالعات بیشتری برای بررسی عوارض جانبی طولانی‌مدت و اثربخشی کامل آن در حال انجام است. بنابراین، قبل از تزریق این واکسن، بهتر است با پزشک مشورت کنید، به ویژه اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید یا قصد سفر به منطقه‌ای دارید که تب دنگی در آن شیوع دارد.
چه کسانی نباید واکسن تب دنگی بزنند؟
واکسن نباید به موارد زیر تزریق شود:
• کودکان زیر 9 سال: کودکان زیر 9 سال احتمال کمتری دارد که قبلاً به عفونت دنگی مبتلا شده باشند. به همین دلیل، اگر فرزند شما زیر 9 سال است، واجد شرایط واکسیناسیون تب دنگی نیست.
• افراد بالای 16 سال: واکسن تب دنگی برای افراد بالای 16 سال مجوز ندارد. داده‌های کافی برای نشان دادن عملکرد خوب واکسن در این جمعیت وجود ندارد.
• کودکانی که قبلاً به عفونت دنگی مبتلا نشده‌اند.
• کودکانی با سیستم ایمنی ضعیف (ایمون‌کاهش‌یافته)
• کودکانی که واکنش آلرژیک شدید (تهدیدکننده زندگی) به یک دوز قبلی واکسن داشته‌اند.
• کودکانی که آلرژی شدید (تهدیدکننده زندگی) به هر یک از مواد تشکیل‌دهنده این واکسن دارند.
• مسافران و غیرمقیمان در مناطقی که تب دنگی رایج است. FDA واکسن تب دنگی را برای استفاده مسافران تأیید نکرده است.
سخن پایانی
تب دنگی یک بیماری ویروسی است که می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی داشته باشد. با این حال، با پیشرفت علم و تولید واکسن‌های موثر، اکنون می‌توانیم از خود و عزیزانمان در برابر این بیماری محافظت کنیم. واکسن تب دنگی به ویژه برای افرادی که در مناطق با شیوع بالا زندگی می‌کنند یا به این مناطق سفر می‌کنند، بسیار مهم است. اگرچه این واکسن به طور کامل از ابتلا به بیماری جلوگیری نمی‌کند، اما می‌تواند از شدت علائم و عوارض آن بکاهد. با مشورت با پزشک خود و دریافت واکسن به موقع، می‌توانیم به کاهش بار بیماری تب دنگی کمک کنیم و جامعه‌ای سالم‌تر داشته باشیم.
