اگر افراد بعد از انجام بخیه به شکل صحیح از آن مراقبت کنند، به بهبود سریع آن کمک می کنند. اصول مراقبت از بخیه می تواند از ایجاد عفونت بخیه پیشگیری کند. این اصول مراقبتی شامل مراحل شستشو، تمیز کردن، خشک نگه داشتن و... می شود. باید توجه کرد تنها بخیه زدن زخم مهم نیست بلکه محافظت از آن مهم تر است.
بخیه چیست؟
بخیه بهترین روش جهت ترمیم پارگی پوست می باشد، بخیه زدن با نخی مخصوص صورت می گیرد که با نزدیک کردن لبه های پوست و دوختن آنها، زخم را می بندد. از جمله اهدافی که با بخیه زدن محقق می شوند می توان به؛ جلوگيري از خونريزي محل پارگي و پيشگيري از ايجاد عفونت در زخم، بازگرداندن كاركرد بافت هاي آسيب ديده و دستيابي به نتايج زيبایي محل اسيب ديده با به حداقل رساندن جاي ماندن زخم ترميم شده اشاره کرد.
اگر به بخیه ها از داخل پوست نگاه کنید حالتی شبیه به کوک لباس می بینید، نخ های بخیه از مواد مختلفی ساخته شده اند مانند نایلون یا ابریشم همچنین ممکن است جذبی باشند و خود به خود رفع شوند مانند بخیه هایی که در دهان استفاده می شود یا باید بعد از مدت معینی کشیده شوند. بخیه هایی که برای بستن زخم زده می شوند اهمیت بسیار زیادی دارند زیرا می توانند احتمال خونریزی بیشتر و عفونت را کاهش دهند، همچنین بخیه می تواند از آلرژی جلوگیری کند.
نکات مراقبت از جای بخیه ها:
در صورتی که به تازگی بخیه انجام داده اید؛ لازم است نکاتی را در این رابطه بدانید تا بتوانید به بهترین وجه از آن مراقبت کنید. اشاره کردیم بهترین روش برای مراقبت از زخم بخیه است، این نکته درست است که بخیه می تواند از زخم مراقبت کند اما خود بخیه نیز نیاز به مراقبت دارند. در ادامه به نکات مراقبتی درباره بخیه می پردازیم:
بخیه ها را خیس نکنید:
یکی از مهمترین نکات درباره مراقبت از بخیه ها جلوگیری از خیس شدن آنها است، این موضوع به خصوص در ۲۴ ساعت اول بسیار اهمیت دارد به هیچ عنوان نباید بگذارید که آب به بخیه ها برسد، در صورتی که بخیه ها خیس شوند روند بهبودی را کند می کنند. در صورتی که نیاز به حمام داشتید می توانید بعد از ۲۴ ساعت یک دوش کوتاه داشته باشید بلافاصله بعد از خیس شدن زخمتان آن را با یک دستمال استریل و تمیز خشک کنید.
شنا کردن تا زمانی که بخیه ها کشیده نشده اند ممنوع است. اگر پزشک پماد یا کرم تجویز کرده است از آن برای بهبود زخم استفاده کنید، ممکن است بعضی کرم ها به بخیه آسیب بزنند و یا روند بهبودی را تا حد زیادی کند کنند.
تمیز نگه داشتن بخیه و به دور از هرگونه آسیب:
بخیه باید کاملا تمیز نگه داشته شود این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است، بخیه ها با پوست و محل زخم ارتباط مستقیم دارند به همین دلیل اگر به خوبی تحت مراقبت قرار نگیرند یا تمیز نشوند ممکن است عفونت ایجاد کنند، عفونت می تواند در زخم نفوذ کند و در روند بهبودی زخم اختلال ایجاد کند.
عفونی شدن زخم می تواند علائمی شامل؛ تب، قرمزی و تورم محل زخم، درد و ترشحات چرکین داشته باشد. در صورتی که این علائم را مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه کنید و فعالیت های شدید انجام ندهید. در صورتی که فعالیت ها زیاد باشد می تواند بخیه ها را از هم جدا کند، در صورتی که بخیه ها جدا شوند باید مجدد به پزشک مراجعه کنید. این موضوع می تواند روند بهبودی زخم را از حالت طبیعی خارج کند و پوست را در معرض آلودگی و آسیب قرار دهد.
سایر نکات مراقبتی از بخیه روی زخم:
• بخیه های قابل جذب تا ۲۴ ساعت و بخیه های غیر قابل جذب تا ۴۸ ساعت باید کاملا خشک نگه داشته شوند.
• بعد از گذشتن زمان مشخص می توانید محل را با آب گرنم و صابون بشویید اما توجه داشته باشید نباید آن را در آب غوطه ور کرد.
• بلافاصله بعد از شستن زخم محل را با یک پارچه ی نخی سبک به آرامی خشک کنید. دستمالی که استفاده می کنید باید کاملا تمیز باشد مثلا گاز استریل.
• بعد از شستن زخم می توانید روی آن را با یک لایه نازک از پماد آنتی بیوتیک (در صورتی که پزشک تجویز کرده باشد) بپوشانید.
• به هیج عنوان نباید برای شستو شو از الکل، ژل های حمام، پد یا آب اکسیژنه، بتادین، صابون های عطری، محلولهاي ضدعفونی کننده، کرم هاي آرایشی یا نرم کننده ی پوست استفاده کنید زیرا می توانند سبب تحریک زخم شود.
تعویض پانسمان بخیه ها:
بعد از انجام بخیه باید محل را با استفاده از یک بانداژ استریل بپوشانید، همین کار می تواند زخم را خشک نگه دارد، از نفوذ باکتری ها و جذب مایعات جلوگیری کند. گاهی ممکن است پزشک پانسمان را عوض کند تا زخم هوا بخورد.
حمام رفتن ۲ الی ۳ روز اول ممنوع است، تا زمانی که پزشک حمام را بی ضرر بداند. برای حمام کردن می تواند دوش بگیرید یا داخل وان آب گرم بنشینید.
پانسمان زخم باید روزانه و بر اساس مقداری که پزشک تعیین کرده عوض شود، از پزشکتان بپرسید باید تا چه محدوده ای از زخم را می توانید تمیز کنید.
قبل از اینکه خواستید پانسمان را عوض کنید دستتان را با آب و صابون بشویید. در صورتی که خواستید زخم را بشویید می توانید از شامپو بچه یا سرم شستشو استفاده کنید. از گره زدن باند روی زخم ها پرهیز کنید و قبل از کشیدن بخیه ها آن را با پماد چرب کنید.
مراحل تمیز کردن زخم ها:
مرحله اول:
باند قدیمی را از ناحیه برداشته و جدا کنید، سپس با استفاده از یک گاز استریل ناحیه را مرطوب کرده و یک باند جدید استفاده کنید.
مرحله دوم:
ناحیه زخم را با استفاده از صابون ملایم، آب ، مایع ضدعفونی کنند و اسپری مخصوص تمیز کنید.
مرحله سوم:
آلودگی محل زخم را به وسیله پد و اسفنج های گاز پانسمان از بین ببرید.
مرحله چهارم:
در صورت وجود خونریزی باید محل را با اسفنج های گاز پانسمان فشار دهید تا خونریزی کاهش یابد.
مرحله پنجم:
از پماد آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت برای زخم هایی که اندازه کوچکی دارند استفاده کنید. اگر قصد داشتید از این پماد برای زخم های بزرگ تر استفاده کنید حتما از پزشک مشورت بگیرید. در صورتی که به پماد آنتی بیوتیک حساسیت دارید، می توانید از درمان جایگزین استفاده کنید.
مرحله ششم:
روی زخم را به آرامی و با رعایت نکات بهداشتی پوشش دهید، یک باند تازه برش دهید و روی محل بگذارید، در صورتی که محل زخم عفونت کرده بود باید درباره تمیز کردن آن اطلاعات کسب کنید. راهکارهای متعددی برای بستن محل جراحی وجود دارد از جمله چسب جراحی بخیه، که هر کدام از انواع آن نیازمند مراقبت خاصی هستند.