بد نیست بدانید، مردم در زمان های گذشته و قبل از به وجود آمدن صنایع و ماشین الات در زندگی انسان ها برای تامین نیازها و ضرورت های زندگی، از روش های بسیار ساده برای گذراندن اوقات و فراغت و تامین مخارج زندگی استفاده می کردند.
این انسان ها برای تولید کالاهای خود از روش دستی یا با استفاده از ماشین های ساده برای ضربه زدن، برش، دوخت و...به کار می بردند. مردم ماشین ها را با حرکت دادن دست و پاهای خود به کار می انداختند و مثل ماشین الات صنعتی نیاز به انرژی های فسیلی و برقی نداشتند.
این محصولات که بسیار زیبا و با ارزش، به صنایع دستی معروفند. این محصولات در زمان های گذشته کاربرد زیادی داشت، همچنین در عصر حاضر چیزی از ارزش این هنر کم نشده است و در دنیای مدرن بسیار محبوب می باشد. این محصولات زیبا و جذاب در کل دنیا به دلیل داشتن طرفداران زیاد، دهم ژوئن را روز صنایع دستی در جهان معرفی کرده اند.
حصیر از الیاف گیاهان مختلف به وجود می آید، در واقع حصیر بافی، به زیر و رو کردن و بافتن رشته های گیاهی به شکل های مختلف گفته می شود. که این کار را با استفاده از دست و پا، یا با کمک ابزارهای دستی ساده انجام می دهند. این محصولات را می توانند به شکل های ساده و نقش دار درست کنند.
حصیر بافی جزو یکی از صنایع دستی می باشد، که از زمان های دور در کشور ما و در دنیا طرفداران زیادی داشت. این هنر از گذشته تا به امروز، بسیار محبوب و رایج بوده است. بد نیست بدانید به دلیل در دسترس بودن مواد اولیه، در قسمت های جنوبی و شمالی کشور از این هنر زیبا به عنوان یک فعالیت خانگی برای گذراندن وقت خود و تامین مخارج زندگی استفاده می کردند. آنان محصولاتی را درست می کردند که کاربرد زیادی داشت مانند: سبد، زنبیل، پرده و غیره.
اما معمولا کسی در مورد تاریخ و چگونگی درست کردن بافت حصیر را نمی داند. حال اگر شما علاقه مند به شناخت صنایع دستی حصیری هستید، و می خواهید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید، با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
این محصولات به دلیل روش بافتشان و نوع مواد اولیه اسم های مختلفی دارند به عنوان مثال:
حصیر بافی _ بامبو بافی _ مروارید بافی _ كپوبافی
ابزار ها و وسایل حصیر بافی
می توان گفت، قیچی، انواع چاقو، درفش، سوزن، ظرف آب ( برای خیس کردن رشته ها ) از مهم ترین ابزار های حصیر بافی می باشند. مواد و مصالحی مانند شاخه های نازک درختانی مثل بید، ساقه گندم، برنج و برگ ها و ساقه های برخی از درختان مثل نخل و انواع نی در حصیربافی به کار می روند.
کاربرد وسایل و ابزارهای حصیر بافی
قیچی: برای بریدن چوب ها از قیچی تیز و نازک استفاده می کنند.
چاقو: از چاقو برای بریدن الیاف های ضخیم به کار می برند.
درفش: معمولا از درفش را برای شکستن ترکه ها و سوراخ کردن استفاده می کنند.
چسب: همان طور که از اسم آن معلوم است برای چسباندن چوب ها به هم به کار می رود.
مقوا: از مقوا برای بافتن وسیله های چهار گوش می توان استفاده کرد.
درفش با نوک پهن: وقتی بخواهیم بافی را باز کنیم از درفش پهن استفاده می شود.
آشنایی با روش تولید حصیر بافی
همان طور که گفته شده است، از برگ ها و ساقه ها و شاخه های نازک برخی از درختان رشته هایی تهیه شده است، که پایه و اساس هنر حصیر بافی می باشد. این رشته ها بسیار انعطاف پذیر هستند و به راحتی می توان آن ها را به شکل های مختلف بافت.
حصیر بافی از دو روش مشبک و پیچشی تشکیل شده است. در روش مشبک بافت ها به شکل هندسی و منظم می باشند، مانند: انواع حصیر و بامبو؛ ولی در روش پیچشی که مارپیچ هم به آن گفته می شود، در اول کار رشته ها را مانند طناب می بافند و بعد آن ها را به شکل مار پیچ به هم می پیچند تا محصول نهایی به وجود بیاید.
کسب و کار حصیر بافی
حصیر بافی در ایران و در جهان طرفداران خاص خودش را دارد که ایران جزء یکی از 16 کشور تولید کننده حصیر بافی می باشد. برای موفقیت در کسب و کار حصیر بافی باید به چند نکته توجه کرد. مانند: کیفیت، تنوع محصولات، شیوه های بازاریابی
حصیر بافی یکی از مشاغل خانگی ساده است، که با استفاده از یک نیرو انسانی می توان شروع به کار کرد و به مرور زمان می شود این کسب و کار را رونق داد. این شغل هزینه کمتری در تولید نسبت به دیگر کارهای خانگی دارد به این دلیل هزینه ابزار و مواد اولیه آن بسیار کم می باشد.
اگه شما هم هم علاقه مند به یادگیری حصیر بافی هستید و می خواهید این کسب و کار را شروع کنید، قبل از هر چیز باید طرز بافتن حصیر را یاد بگیرید. شما می توانید این هنر را در مراکز آموزشی صنایع دستی بیاموزید.
حصیر بافی در ایران
کشور ما ایران در تولید صنایع دستی حصیری بسیار فعال می باشد و رقابت زیادی با کشور هایی همچون مکزیک، ژاپن و کره دارد. اصلی ترین قطب های حصیر بافی در کشور ما را می توان، قسمت های شمالی و جنوبی نام برد. که به دلیل استفاده از الیاف های مختلف در حصیر، محصولاتی بسیار زیبا و جذاب و متنوع نیز به بازار های داخلی و خارجی عرضه می کنند.
ترکه های درخت بید تنها مواد اولیه ای می باشد که در تمام قسمت های کشور و برای انواع حصیر استفاده می شوند. محصولاتی رایجی که ما معمولا در زندگی خود بارها دیده ایم، محصولات بافته شده از ترکه های درخت بید می باشد.
همچنین برگ درخت خرما یکی از مواد اولیه رایج برای بافت انواع حصیر در قسمت جنوبی کشور نیز می باشد. در جنوب با نی و ساقه های نی های باتلاقی هم حصیر های زیبایی می بافند، که در جنوب کشور بسیار طرفدار دارد. یکی از معروف ترین نی هایی که در جنوب بسیار معروف می باشد ( کرتک ) نام دارد. این نی به دلیل نداشتن آفت و کیفیت خوب جزو یکی از نی های محبوب در حصیر بافی می باشد.
از دیگر فعالان در زمینه حصیر بافی استان ها و شهر های شمالی کشور می باشند. حصیر بافی از قدیم در این قسمت ها بسیار رایج بوده و جزو یکی از شغل های درآمد زایی به شمار می امد. در قسمت های شمالی برای بافتن حصیر از ساقه های نی مردابی و ساقه ی برنج ( کلوش ) استفاده می کنند.
به دلیل زیاد شدن تولیدات حصیر ساکنین شهر های شمالی به پرورش و کاشتن نی های مخصوص حصیر بافی نیز می پردازند. از معروف ترین و رایج ترین گیاهانی که مردم شمال برای حصیر بافی از آن ها استفاده می کند، گالی، کنف، سوف می شود نام برد.
بدنیست بدانید در هر قسمتی از کشور که مواد اولیه در آنجا پیدا می شود، صنایع دستی هم وجود دارد. صنعت صنایع دستی در استان های زیادی رایج است مانند: خوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان، هرمزگان، یزد، فارس، گیلان، مازندران، اصفهان.
ما در این مطلب به معرفی صنایع دستی وکاربرد حصیر بافی و تاریخچه و بازار کار پرداختیم. صنایع دستی حصیری هنری است قدیمی و بسیار زیبا که امروز در زندگی ما جایگاه خودش را دارد.