خودکشی در افراد متاهل
خودکشی در افراد متاهل اغلب در زنان دیده می شود ، گاهی افراد متاهلی که کوچکترین نشانه افسردگی ندارند ، دست به خودکشی می زنند بنابراین همسران و خانواده باید نسبت به تغییرات رفتاری اعضای خانواده حساسیت زیادی نشان دهند. در این مطلب از رشت گشت شما را با علل و علایم خودکشی در افراد متاهل آشنا می کنیم.
خودکشی تبدیل به یکی از معضلات بزرگ بهداشت عمومی شده که سالانه حدود 800 هزار نفر از مردم جهان را قربانی می کنید و تبدیل به دهمین علت مرگ افرادی 15 – 34 سال شده است. خودکشی در بین همه طبقات اجتماعی اتفاق می افتد ولی به طور کلی زنان بیشتر از مردان اقدام به خودکشی میکنند ولی خودکشی در مردان بیشتر از زنان سبب مرگ می شود.
شاید تصور کنید فقط افرادی که افسردگی شدید دارند ، اقدام به خودکشی میکنند ولی گاهی افرادی که کوچکترین علامت افسردگی نشان نمی دهند دست به خودکشی میزنند و اطرافیان را در شوک و بهت فرو می برند.
دلایل کلی خودکشی
خودکشی یکی از اختلالات روان شناختی است ، برخی افراد زمانی که تحمل شرایط نابسامان زندگی و توانایی حل مشکلاتشان را ندارند اقدام به خودکشی می کنند ، شاید تصور کنید که خودکشی کاری بدون هدف است ولی کاملا در اشتباهید. در مواردی که فرد درگیر مشکلات لاینحل می شود و توانایی روبرویی یا مسئله یا موقعیت را ندارد ، از خودکشی به عنون تنها راه حل ممکن برای نجات از سردرگمی و پریشانی استفاده می کند.
معمولا خودکشی در افرادی که افسردگی شدید دارند ، خیلی زیاد است. سایر مشکلات روانی از جمله اضطراب ، اختلالات شخصیتی ، سو مصرف مواد و الکل ، شخصیت مرزی و اسکیزوفرنی هم احتمال خودکشی را افزایش میدهند.
در ایران آمار خودکشی مردان مجرد بیشتر از مردان متاهل است ولی خودکشی زنان متاهل بیشتر از زنان مجرد است به خصوص در 5 سال اول زندگی مشترک.
ازدواج اجباری ، ترس از شوهر ، مورد خشونت قرار گرفتن از طرف شوهر و غیره میتواند احتمال خودکشی در زنان متاهل را افزایش دهد که اغلب از دارو به شکل قرص برای خودکشی استفاده میکنند.
علت خودکشی در افراد متاهل
خودکشی در افراد متاهل گاهی به قدی ناگهانی است که همسرش دائما از خودش می پرسد چطور متوجه ناامیدی در زندگی او نشده است یا چرا نشانه ها را ندیده گرفته است.
اختلالات روانی آشکار و پنهان
وجود اختلالات روانی یکی از دلایل مهم خودکشی است. گاهی این اختلالات خفیف است و قابل تشخیص نیست ولی تاثیر مخربی بر روح و روان افراد می گذارد. گاهی توانایی افراد برای مقابله با اختلالات خاص روانی بسیار پایین است و نباید در این مورد آنها را مورد قضاوت قرار دهید. گاهی اوقات همسر شما بدون این که بداند درگیر افسردگی ، اضطراب ، وسواس و کمال گرایی است و باید با کمک شما و مراجعه به یک متخصص این اختلالات را رفع کند.
مشکلات حل نشده
برخی افراد توانایی حل تعارضات مختلف در زندگیشان را ندارند و از زیر آنها شانه خالی میکنند. شما نباید او را بابت عدم توانایی برای حل مشکلات سرزنش و تحقیر کنید. توانایی حل مساله یک مهارت آموختنی است و برخی افراد شانس تربیت در محیطی را داشته اند که این مهارت ها را به آن ها آموخته است ولی اغلب افراد در خانواده هایی بزرگ شده اند که این مهارت ها را بلند نیستند.
تعارضات زناشویی
گاهی تعارضات زناشویی به قدری شدید می شود که فرد توانایی حل و مدیریت آنها را ندارد و درگیر ناامیدی می شود.
مشکلات خانوادگی
با وجودی که تصور می شود افراد متاهل از خانواده مستق شده اند ولی تاثیرات منفی مستقیم و غیر مستقیم خانواده به قدری شدید می شود که تمرکز فرد را می گیرد و می تواند افراد متاهل را به سمت خودکشی سوق دهد. به خصوص اگر فرد وابستگی ناسالم به خانواده داشته باشد.
اختلافات شخصی ، دعوای ارث ، بیماری اعضای خانواده ، خشونت خانگی ، توقعات بیجا ، مشکلات با خواهران و برادران همه میتوانند روح و روان فرد را درگیر بحران کند.
مشکلات مالی
مشکلات مالی یکی از دلایل اصلی خودکشی محسوب می شود به خصوص در مردان متاهل چرا که در غلب خانواده های ایرانی مخارج بر عهده مردان است. احساس گناه ، عذاب وجدان وحس بی کفایتی میتواند در مردان متاهل باعث خودکشی شود.
از سویی دیگر خانم هایی که توانایی و ممهارت یافتن شغلی را ندارند و وابسته به درآمد هسمرند و از سوی خانواده حمایت نمی شوند هم به دلیل مشکلات مالی دست به خودکشی می زنند.
ناامیدی از آینده
ناامیدی از آینده در مجردین و متاهلین یکی از دلایل خودکشی است. این موضوع در متاهلین با سن بالاتر شایع تر می شود.
جلب توجه و درخواست کمک
یکی از دلایل خودکشی های ناموفق در متاهلین که از قبل فرد هشدارش را میدهد در واقع نوعی فریاد کمک طلبی و جلب توجه برای دریافت محبت و توجه است. احساس صمیمیت و ابراز محبت متاسفانه در برخی ازدواج ها به مرور از بین می رود و برخی افراد متاسفانه برای یادآوری حضورشان به همسر ، به خودشان آسیب میزنند که دیده شوند و به او بگویند نیاز به محبت و توجه دارند.
هیجانات سرکوب شده
هیجانات باید فرصت بروز پیدا کنند ، اگر به صورت دائم هیجاناتمان را سرکوب کنیم در نهایت از یک جایی بروز میکند. تجمع و سرکوب هیجانات به مرور زمان ، روان فرد را خسته میکند و ممکن است تصمیم به خودکشی بگیرد.
خشم نسبت به خود
فردی که خودکشی می کند نسبت به خوش خشمگین است ، به دلیل نارضایتی از عملکرد خود یا خشم نسبت به دیگران که توان ابرازش را ندارد بنابراین این خشم روی خودش خالی می کند و به خودش آسیب می زند.
از دست دادن
از دست دادن فرزند ، از دست دادن یکی از اعضای خانواده ، از دست دادن شغل ، از دست دادن اعتبار و آبرو میتواند در برخی اشخاص تاثیر بسیار شدیدی بگذارد به طوری که نتواند با واقعیت روبرو شود.
علائم هشدار دهنده خودکشی در افراد متاهل
اقدام به خودکشی حتی اگر به منظور جلب توجه باشد باید جدی گرفته شود. اقدام به خودکشی یک رفتار هیجانی ست که باید ریشه یابی شوددر غیر این صورت میتواند تکرار شود. بنابراین به هیچ عنوان نباید اقدام به خودکشی ناموفق را نادیده بگیرید و اقدام به درمان را جدی بگیرید.
رایج ترین علایم خودکشی که باید کاملا جدی گرفته شود عبارتند از :
صحبت درباره خودکشی
حرفهای همسرتان را درباره خودکشی جدی بگیرید حتی اگر به صورت غیر مستقیم باشد.
ممکن است تمایل به خودکشی همسرتان در جملات زیر مخفی باشد:
اگر من نباشم تو چه کار میکنی؟
اگر من بمیرم تو دوباره ازدواج میکنی؟
خیلی از دنیا خسته ام.
هر کی بمیره راحت شده .
خوش به حال فلانی که مرد و راحت شد.
در این مورد باید تیزبین باشید به خصوص اگر سابقه چنین رفتاری را دارد.
درباره تهدید به خودکشی هم نباید با خودتان بگویید اگر میخواست خودش را بکشد نمی گفت ، خیلی از افراد قبل از اقدام به خودکشی به صورت کلامی یا با تهدید این مساله را بیان می کنند.
تغییر غیرعادی اخلاق
برخی تغییرات خلق و خو عادی نیستند. تغییرات ناگهانی رفتار و اخلاق همسرتان را جویا شوید. آرام و کم صحبت کردن یا کم محبت شدن افراد به یکباره میتواند زنگ خطر باشد.
یا حتی تغییرات مثبت ناگهانی ، مثلا زنی که به فکر خودش نبوده به یکباره برای خودش چند دست لباس می خرد یا به یکباره پرانرژی و خندان شده است. شاید همه این کارها تلاش برای مهار افسردگی باشد ولی عدم موفقیت این تلاش ها ضربه نهایی را به فرد وارد کند.
تغییر خلق و خوی ناگهانی حتی مثبت را جدی بگیرید.
اضطراب و پریشانی
اضطراب مانند موریانه روح و روان فرد را به مرور تخریب می کند. فردی که به صورت مداوم درگیر اضطراب و استرس باشد سیستم روانی اش به هم می ریزد و ممکن است کارش به خودکشی بکشد.
رفتارهایی مانند وصیت نوشتن
رفتارهایی مانند وصیت نوشتن در جوانی و در حالی که همسرتان مشکل جسمی یا بیماری حادی ندارد و به صورت کاملا ناگهانی زنگ خطر است. رفتارهایی مانند بذل و بخشش های عجیب ، فروش بی دلیل اموال و غیره را هم باید جدی بگیرید. چنین رفتارهایی به خصوص در افرادی که قصد جدی برای خودکشی دارند بیشتر دیده می شود.
خرید ابزار خودکشی
خریدن ابزار خودکشی جدی ترین نشانه های قصد خودکشی است. ابزاری مانند طناب ، سم ، قرص با تعداد بالا ، سلاح و غیره هشدارهایی بسیار جدی هستند. در این موارد نباید همسرتان را تنها بگذارید و در اولین فرصت با یک مشاور صحبت کنید.
در مقابل اقدام به خودکشی همسر چه کنیم؟
• توجه و محبت بی قید و شرط : وقتی شما کسی را با شرط و شروط دوست دارید به ناخودآگاه او پیام می دهید که برایش ارزشی قائل نیستید و تا نفعی برایتان نداشته باشد ، دوستش ندارید. اغلب افرادی که خودکشی میکنند کسی را ندارند که بی قید و شرط دوستشان داشته باشد.
این حس را به همسرتان منتقل کنید که بابت اشتباهات و نقص هایش او را سرزنش نمی کنید و مشکل او ، مشکل شما هم هست و همیشه پشتش هستید و میخواهید مثل یک تیم مشکلاتش را حل کنید. این اه حل برای اغلب مشکلات زندگی مانند آب روی آتش عمل میکند.
• مراجعه به متخصص : اصلی ترین کاری که باید انجام دهید کمک گرفتن از یک متخصص است. موضوع مرگ و زندگی است پس باید آن را جدی بگیرید تا مشکل همسرتان ریشه ای درمان شود. اگر در رفتار و صحبت با همسرتان دچار اشتباه شوید ممکن است آسیب زیادی ببیند.
کوچکترین راهنمایی یا عکس العمل اشتباه شما میتواند به قیمت جان همسرتان تمام شود. پس به محض این که متوجه قصد یا اقدام به خودکشی همسرتان شدید حتی اگر خودش نخواهد ، به تنهایی به مشاوره بروید و راهنمایی بگیرید.
• حل مشکلات رابطه : اگر مشکل خاصی در رابطه تان وجود دارد آن را حل کنید. شما هر دو حق دارید یک رابطه عاطفی امن داشته باشید که به شما آرامش بدهد و سلامت روانتان را ارتقا دهد. اگر همسرتان به خاطر مشکلات رابطه دست به خودکشی شده مسلما شما خودتان هم درگیر چالش های ناخوشایندی هستید و باید به فکر بهبود رابطه باشید.
• هم تیمی باشید : به همسرتان نشان دهید که با او در یک تیم هستید. برایش توضیح دهید که تمام مشکالت او به شما هم مربوط می شود ونمیتوانید نسبت به آنها بی تفاوت باشید. از او بخواهید در جریان مشکلاتش قرار بگیرید تا بتوانید با همفکری آنها را حل کنید. اقدام به خودکشی همسرتان روی زندگی شما هم اثیر می گذارد و فقط به خودش مربوط نمی شود.
• درباره احساساتتان صحبت کنید : زمانی که حال همسرتان بهتر بود و توانست تا حدودی به زندگی واقعی برگردد درباره احساستان از کارش برای او توضیح دهید. خیلی از افرادی که افکار خودکشی دارند به دلیل آسیبی که ممکن است اطرافیان ببینند این کار را نمی کنند. به او بفهمانید که چقدر نبودنش شما را نابود میکند.
