افسردگی بعد از بازنشستگی معمولا سراغ افرادی می رود که برای دوران بازنشستگی خود برنامه ریزی ندارند و بدون هدف ، خانه نشین می شوند و روز به روز بیشتر منزوی می شوند.
در صورتی که فرد از قبل برای دوران بازنشستگی برنامه ای نداشته باشید و آمادگی ورود به این دوران را کسب نکرده باشد احتمال بروز افسردگی در فرد بالا می رود.
براساس مطالعات افسردگی و استرس با سبک زندگی و شعل فرد ارتباط قوی دارد ، افراد می توانند با انجام ورزش منظم ، رژیم غذایی سالم که سرشار از میوه ها و سبزیجات و غلات کامل و پروتئین با کیفیت گیاهی یا حیوانی است و داشتن خواب کافی ، استرس و افسردگی را به حداقل برسانند.
افسردگی بعد از بازنشستگی می تواند به دلایل بسیاری به جز کار نکردن می تواند تشدید شود مثلا کاهش توان جسمی ، تنها شدن ، گذر زمان ، ترس از مرگ و نداشتن هدف و غیره.
برای پیشگیری از افسردگی بعد از بازنشستگی باید بتوانید نگرش تان را نسبت به این دوران تغییر دارده و به خود شناسی برسید و انگیزه و هدف های جدیدی برای خودتان مشخص کنید.
دیدگاه خودتان به بازنشستگی را تغییر دهید
افراد خانواده معمولا از بازنشستگی شما استقبال می کنند و از کم شدن مشغولیات ذهنی شما خوشحالند. بازنشستگی برای متاهلین و مجردها نفع زیادی دارد به خصوص اگر مسئولیت فرزندان یا نوه ها را به عهده داشته باشند ، بازنشستگی به این معنی است که بار زیادی از دوشتان برداشته شده است و می توانید برای وقت خود ، بهتر برنامه ریزی کنید.
بازنشستگی وقت آزاد کافی برای مسافرت رفتن ، مهمانی رفتن و وقت گذراندن با دوستان و آشنایان در اختیارتان می گذارد و از سویی دیگر زمان کافی برای استراحت و ورزش و رسیدگی به سلامت خودتان خواهید داشت.
این تغییر نگرش به بازنشستگی فاصله زیادی برای شما و احتمال ابتلا به افسردگی ایجاد می کند.
نوع نگرش اطرافیان نسبت به بازنشستگی تاثیر زیادی بر احساسات شما خوهد داشت. اگر جامعه و اطرافیان بازنشسته شدن را مساوی با از کار افتادگی بدانند ، احتمال این که فرد با شروع بازنشستگی دچار خلاءهای روانی و انزاوی اجتماعی شود ، بیشتر است. بنابراین توصیه می شود بعد از بازنشستگی حتما یک فعالیت هدفمند جدید را آغاز کنید و تا زمانی که توان جسمی دارید دست از فعالیت های هدفمند نکشید . در این صورت هم از نظر جسمی سالم تر خواهید ماند هم ذهنتان فرسوده نخواهد شد و هم علایم افسردگی کمتر به سراغتان خواهد آمد .
تفاوت افسردگی دوران بازنشستگی بین زنان و مردان
اغلب مردان بعد از بازنشستگی از بیکاری خسته شده و دنبال شغل جدیدی می گردند ولی خانم ها معمولا از زمان آزادی که بدست آورده اند برای بودن کنار اعضای خانواده استفاده می کنند.
مردان به دلیل ویژگی های شخصیتی و دوری از محل کار ، بی هدف شدن زندگی ، نداشتن انگیزه ، کم شدن ارتباط با دوستان و همکارانی که در محیط شغلی داشته اند ، منزوی و گوشه گیر شده و نسبت به زنان ، احتمال افسردگی بیشتری دارند.
با کاهش روابط اجتماعی و خانوادگی و جسمانی احتمال بروز افسردگی ، پرخاشگردی و نا امیدی در مردان بازنشسته بیشتر از زنان است.
مردانی که زندگی را فقط در کار خلاصه می کنند بعد از بازنشتسگی تصوراتی مثل این که دوران مفید بودنم به اتمام رسیده ، باعث می شود بازنشستگی را مثل یک کابوس ببینند و در نتیجه دچار فشار روانی بیشتری شوند.
افسردگی یک بیماری کاملا قابل درمان است ، زنان بازنشسته معمولا راحت علایم افسردگی را تشخیص داده و برای درمان نزد مشاور می روند و مشکل خود را در اغلب موارد با راهنمایی های لازم حل می کنند ولی مردان از قبول بیماری افسردگی طفره رفته و تا زمانی که افسردگی آن ها به مراحل بحرانی نرسد یا به سلامت جسمی آن ها آسیبی نرساند ، آن را نادیده می گیرند.
به گفته کارشناسان شیوع افسردگی بازنشستگی در مردان دو برابر زنان است و احتمال اقدام به خودکشی در مردان مبتلا به افسردگی 4 برابر زنان است.
بر اساس آمار در 80 درصد موارد ، از دست دادن اعتماد به نفس ، از دست دادن روابط اجتماعی و مشکلات شغلی علت افسردگی بازنشستگی است و در 20 درصد موارد ابتلا به بیمارهای لاعلاج و مشکلات اقتصادی و تنهایی باعث افسردگی بازنشستگی می شود.
علت افسردگی بعد از بازنشستگی
مهم ترین علامت افسردگی در خود ماندن به صورت مداوم است. مثلا انجام ندادن کارهای روزانه از جمه خوابی خوراک و لذت نبردن از فعالیت های قبلی و خستگی در اغلب موارد. عدم حمایت از سمت افراد خانواده می تواند باعث تشدید افسردگی شود.
افسردگی دوران بازنشستگی معمولا به صورت درونی است. سنی که از این افراد گذشته و تجربه ای که بدست آورده اند باعث می شود که افسردگی نمود بیرونی کمتری داشته باشد.
ولی غم و اندوه درونی و نداشتن انگیزه برای ایجاد تغییر هر روز می تواند آن ها را بیشتر در افسردگی فرو ببرد.
اگر همسر فرد بازنشسته فوت کرده باشد ، تنهایی مشکلات او را افزایش میدهد و فشار افسردگی بر او بیشتر خواهد شد. تنهایی و نداشتن کار دو عامل مهم ایجاد افسردگی دوران بازنشستگی است.
در صورتی که فرد بازنشسته احساس ضعف و ناتوانی جسمی داشته باشد یا دچار فشار مالی شود، احتمال این که امید به آینده را از دست بدهد و دچار بی حوصلگی و بی هدفی شود ، بیشتر خواهد بود که نتیجه آن چیزی جز افسردگی نیست.
احتمال افسردگی و بازنشستگی زودرس
اغلب افرادی که پیش از موعد خود را بازخرید می کنند و بازنشسته می شوند بعد از مدتی از بیکاری خسته شده و فکرمی کنند که با وجود این همه انرژی می توانستند هنوز به کار و موفقیت خود ادامه دهند. بنابراین احتمال این که دچار احساس سرخوردگی و بیهودگی و در نتیجه افسردگی شوند بیشتر است.
البته افرادی که به دلیل ضعف جسمانی یا آسیب جسمی و مشکلات سلامتی ، پیش از موعد بازنشسته شده اند چنین احساسی نخواهند داشت.
به طور کلی هر چقدر تصمیم به بازنشستگی بر عهده خود فرد باشد ، احتمال رضایت از شرایط و انعطاف پذیری و قبول موقعیت بیشتر شده و احتمال افسردگی کمتر خواهد شد.
پیشگیری از افسردگی بعد از بازنشستگی
نباید اجازه دهید ناراحتی و افسردگی بر شما چیره شود. فرقی نمی کند کجا زندگی می کنید با دیگران چکار می کنند. شما باید تمام تلاشتان را برای سلامت روان خود انجام دهید.
تغییر سبک زندگی و برنامه ریزی برای دوران بازنشستگی بهترین راه پیشگیری از افسردگی است.
روابط اجتماعی گسترده و حمایت های اجتماعی و دوستانه به شدت می تواند باعث بهبود روحیه شما شود.
بسیاری از بازنشسته ها شروع به یک کار دوم ، کشاورزی ، امور خیریه یا فعالیت های هنری و سرگرمی می کنند.
در جمع خانواده باشید.
در خانواده مسئولیت داشته باشید.
به سفرهای تفریحی و زیارتی بروید.
ورزش مناسب با سن خود انجام دهید.
در گروه های هم سن خود عضو شوید.
برای خودتان یک فعالیت هدفمند متناسب با علایق شخصی داشته باشید.
دوستان هم سن خودتان پیدا کنید و با آن ها وقت بگذرانید و به پارک و تفریح بروید.
این نوع رفتارها و هدف داشتن میتواند باعث بهبود روحیه شده و کم کم افسردگی شما را رفع کند.
فردی که به همه مسائل با دید منفی نگاه کند و توانایی تغییر خود را فراموش کند به مرور ممکن است به این نتیجه برسد که به هیچ دردی نمی خورد و دچار انزوا و افسردگی شود.
