در این مقاله به موضوع آسیاب قهوه و انواع درجه آسیاب برای تهیه و دم کردن قهوه فرانسه، قهوه ترک و قهوه اسپرسو خواهیم پرداخت.
یکی از تفاوتهای مهمی که در طرز تهیه انواع قهوه فرانسه، قهوه ترک و قهوه اسپرسو وجود دارد نحوه آسیاب و درجهی آسیاب پودر قهوه است.
درجه آسیاب قهوه در عطر، طعم و حتی خواص قهوه تاثیر گذار است. اگر به جدول ارزش مواد غذایی انواع قهوه نگاهی بیاندازید (جدول ارزش مواد غذایی به راحتی در گوگل قابل جستجو است) متوجه میشوید که در ارزش غذایی قهوه فرانسه، قهوه اسپرسو و قهوه ترک تفاوت وجود دارد.
یکی از دلیل این موضوع تفاوت در درجه آسیاب قهوه است. متفاوت بودن درجه آسیاب سبب میشود که فرایند عصارهگیری در انواع قهوه متفاوت باشد و در نتیجه میزان مواد مغذی در انواع قهوه با یکدیگر تفاوت داشته باشد.
علاوه بر آنچه در بالا اشاره شد اگر از قهوهای با میزان و درجهی آسیاب نامناسب استفاده کنیم هم قهوه خوبی نخواهیم داشت و هم اینکه امکان دارد به دستگاه قهوه ساز خود آسیب برسانیم.
مهمترین نکتهای که در آسیاب قهوه باید در نظر بگیرید، یکسان آسیاب کردن آن است. قهوه آسیاب شده هر چه درشت تر باشد آب را آسان تر عبور میدهد و این امر باعث میشود طعم و عطرکمتری از قهوه استخراج شود. در سوی مقابل اگر قهوه ریزتر آسیاب شود بیشتر با آب درگیر شده و عصارهی بهتری از آن خارج میشود و در نتیجه قهوه تلخ تر میشود.
این نکته را به خاطر داشته باشید که تغییرات کوچک در اندازه ذرات، می تواند به طرز چشمگیری بر طعم نهایی قهوه تأثیر بگذارد.
آسیاب کردن قهوه دارای نکات مختلفی است که در زیر به چند مورد از مهمترین نکات آن اشاره شده است.
1. برای تهیه قهوه حتما باید از قهوه رست داده شده استفاده کنید. برای آسیاب قهوه اولین نکته استفاده از دانههای قهوهی یکدست و یکنواخت رست شده است.
2. برای تهیه هر کدام از انواع قهوه فرانسه، قهوه ترک و قهوه اسپرسو به نوع خاصی از وسیله و یا دستگاه دم آوری قهوه نیاز است. تفاوت در وسیله و دستگاه دم آوری قهوه باعث تفاوت در درجهی آسیاب قهوه میشود. پس هنگام دم کردن قهوه باید دقت کنیم که از قهوه با درجه آسیاب مناسب استفاده کنیم.
برخی تصور میکنند که برای تهیه یک قهوه با کیفیت، خوش عطر و خوش طعم به دستگاه قهوه ساز ویژهای نیاز است!
اما در حقیقت اینگونه نیست و شما اگر یک دستگاه قهوه ساز معمولی داشته باشید اما اصول و نکات طرز تهیه قهوه را به درستی رعایت کنید میتوانید از یک قهوه باکیفیت، خوش عطر و خوش طعم لذت ببرید.
انواع درجه آسیاب قهوه برای روشهای مختلف تهیه قهوه
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد یکی از موارد مهم در تهیه قهوه استفاده از پودر قهوهای است که با درجهی آسیاب مناسبی آسیاب شده باشد. در ادامه ما انواع درجه آسیاب قهوه برای دم کردن انواع قهوه را شرح دادهایم.
برای تشریح بهتر موضوع، درجهی آسیاب مناسب برای طرز تهیه انواع قهوه فرانسه، قهوه ترک و قهوه اسپرسو به وسیله انواع ابزار دمآوری قهوه از 1 تا 7 درجهبندی شدهاند. عدد ۷ به معنی درشتترین درجه آسیاب و عدد ۱ به معنی ریزترین درجه آسیاب است.
درجه آسیاب پودر قهوه برای تهیه قهوه به وسیله کلد برو (Cold Brew)
شماره درجه آسیاب: هفت
پودر قهوه خیلی درشت برای کلد برو Cold brew بهترین گزینه است. استفاده از کلد برو Cold brew برای تهیه قهوه به مدت زمان بیشتری نسبت به سایر روشها نیاز دارد. برای تهیه قهوه با استفاده از کلد رو از پودر قهوه درشت استفاده میشود زیرا اگر اگر از پودر قهوه با درجه آسیاب ریز استفاده شود هم مدت زمان آماده سازی قهوه طولانیتر میشود و هم طعم آن تلختر میشود. همچنین در صورت استفاده از قهوه با آسیاب ریز، ذرات ریز قهوه در نوشیدنی نهایی وارد میشوند. در حالی که با استفاده از دانههای خیلی درشت، علاوه بر عطر و طعم بهتر، دانههای قهوه در نوشیدنی نهایی وجود نخواهد داشت .
درجه آسیاب پودر قهوه برای تهیه قهوه با استفاده از پرکولاتور (Percolator Coffee)
شماره درجه آسیاب: هفت
برای تهیه و دم کردن قهوه با استفاده از قهوه ساز پرکولاتور Percolator از درجه آسیاب درشت دانههای قهوه استفاده میشود. اگر از پودر قهوه با درجه آسیاب ریز برای تهیه قهوه با پرکولاتور استفاده شود قهوهی خوبی بدست نخواهد آمد چون سیستم تصفیه در پرکولاتور Percolator درشت است.
دانههای درشت قهوه در پرکولاتور باعث کم شدن ذرات شناور در فنجان قهوه نهایی و بدست آمدن قهوه بیشتری میشود.
از آنجا که پرکولاتور Percolator قهوه را در دمای بالا دم میکند و آن را چندین بار به چرخش در میاورد، عصاره زیادی از دانه بیرون میکشد و این موضوع سبب ترشتر شدن قهوه نهایی میشود.
درجه آسیاب پودر قهوه برای تهیه قهوه با فرنچ پرس
شماره درجه آسیاب: شش
فرنچ پرس یکی از ابزارهای تهیه قهوه است که به دلیل ساده بودن و هزینه پایین، بسیار در دسترس است. فرنچ پرس به دلیل کاربردی که در تهیه دمنوش دارد در دسترس افرادی که به قهوه علاقهمند هم نیستند قرار دارد.
درجه آسیاب قهوهای که برای فرنچ پرس مورد نیاز است شش هست، یعنی یک درجه ریزتر از قهوهای که در کلد برو و پرکولاتور استفاده میشود.
درجه آسیاب قهوهای که در فرنچ پرس استفاده میشود باید به اندازهای درشت باشد که پودر قهوه از فیلتر عبور نکند و قهوهای بدون ذرات شناور و ته نشین شده داشته باشید.
درجه آسیاب پودر قهوه برای قهوهساز کمکس
شماره درجه آسیاب: پنج
کمکس یکی از ابزارهای دم کردن و تهیه قهوه است که به دلیل فیلتر ریزتر نسبت به ابزارهای کلدبرو، پرکولاتور و فرنچ پرس از درجه آسیاب پنج (کمی ریزتر از درجه آسیاب مورد استفاده در فرنچ پرس) برای تهیه قهوه در آن استفاده میشود.
کمکس یک فیلتر کاغذی دارد که جنسی ضخیم دارد و دارای روزنههای درشت است. به همین دلیل اگر در کمکس از پودر قهوه با درجه آسیاب ریز استفاده کنید پودر قهوه در منافذ فیلتر میماند و موجب مسدود شدن فیلتر میشود. حال اگر فیلتر مسدود شود و عصاره قهوه نتواند از آن عبور کند عملا قهوهای نخواهید داشت و یا اگر قهوهای از فیلتر عبور کند به دلیل طولانی بودن زمان دم کشیدن و عصاره گیری نوشیدنی مطلوبی به دست نخواهد آمد.
در کمکس، برای حفظ جریان ثابت بهتر است از آسیاب با درجه متوسط و درشت استفاده کنید و اجازه دهید قهوه در دستگاه به مدت سه تا پنج دقیقه دم بکشد.
همانطور که در بالا اشاره شد استفاده از اندازههای مختلف آسیاب علاوه بر زمان بر عطر، طعم، ترشی و تلخی قهوه نیز تاثیر گذار است. پس اگر شما میخواهید قهوهای با عصاره قویتر یا ضعیفتر داشته باشید میتوانید با تغییر زمان دم آوری عصاره، طعم و عطر قهوه را مدیریت کنید.
درجه آسیاب پودر قهوه برای تهیه قهوه با پوراور (Pour Over)
شماره درجه آسیاب: پنج
درجه آسیاب مناسب برای قهوه ساز پوراور هم مانند کمکس است و درجه آسیاب پنج برای این قهوه ساز درجه آسیاب مناسبی است. نکتهای که باید همواره در انتخاب و تعیین درجه آسیاب مدنظر قرار دهید این موضوع است که درجه آسیاب درشت و یا ریز علاوه بر تاثیر در زمان دم آوری قهوه در تلخی و ترشی قهوه هم تاثیرگذار است.
اگر تمایل دارید قهوه شما ترش باشد از درجه آسیاب درشتتر و اگر تمایل دارید قهوه شما تلخ شود از درجه آسیاب ریزتر استفاده کنید.
البته این موضوع را نباید فراموش کنید که تلخی و ترشی قهوه به دانهی قهوهای که استفاده میکنید هم مرتبط است. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم که قبل از خرید قهوه از ویژگیهای انواع دان و پودر قهوه و همچنین ویژگی انواع قهوهی عربیکا و روبوستا اطلاع کسب کنید.
اگر در رابطه با معیارهای تلخی، ترشی، کافئین انواع قهوه اطلاعی ندارید میتوانید مقاله "انواع قهوه عربیکا و روبوستا" را مطالعه نمایید.
درجه آسیاب پودر قهوه برای قهوهساز برقی چکهای – دستگاه فرانسه ساز
شماره درجه آسیاب: چهار
یکی از سادهترین روشها و ابزارها برای تهیه قهوه استفاده از دستگاههای چکهای است. قهوهسازهای چکهای را بیشتر مردم با نام دستگاه فرانسهساز میشناسند. روش عملکرد این دستگاه به این شکل است که شما باید پودر قهوه را داخل سبد قهوهساز بریزید، سپس بعد از آماده شدن فرایند عصارهگیری، با زدن دکمه آب با دمای بالا به صورت چکهای از بالا بر روی سبد قهوه ریخته میشود و پس از عبور از پودر قهوه و فیلتر در مخزن نگهداری قهوه (قوری قهوه) ریخته میشود.
دستگاههای چکهای به دلیل سهولت در فرایند عصاره گیری یکی از محبوبترین روشهای تهیه قهوه هستند. دستگاههای چکهای دارای دو نوع فیلتر کاغذی و فلزی هستند، فیلتر فلزی بر روی دستگاه نصب است و فیلتر کاغذی بر روی آن قرار میگیرد. فیلترهای کاغذی دستگاه به دو شکل مختلف مخروطی و تخت هستند و لازم است آسیاب این دو نوع فیلتر با یکدیگر متفاوت باشد.
برای فیلترهای مخروطی، از پودر قهوه متوسط و ریز استفاده میشود و در فیلترهای تخت (انتهای آن به صورت تخت است) از پودر قهوه با درجه آسیاب متوسط استفاده میشود.
شکل فیلتر چگونه بر نوع درجه آسیاب تاثیر دارد؟
شکل فیلتر به تنهایی در درجه آسیاب قهوه تاثیر ندارد اما شکل فیلتر میتواند باعث تغییر در زمان عبور آب از پودر قهوه شود و این موضوع در نهایت باعث تغییر در طعم، عطر، تلخی و ترشی قهوه میشود. به همین دلیل اگر شکل فیلتر دستگاهی که از آن استفاده میکنید به شکلی است که آب به سختی از داخل آن عبور میکند بهتر است از پودر قهوه درشتتر استفاده کنید و یا اگر شکل فیلتر دستگاه قهوهساز شما به شکلی است که آب به راحتی از آن عبور میکند میتوانید از پودر قهوه با درجه آسیاب ریزتر استفاده کنید.
میزان آسیاب قهوه برای سایفون
شماره درجه آسیاب: چهار
سایفون یکی دیگر از ابزارهای تهیه قهوه است. سایفون هم مانند برخی از ابزارهای تهیه قهوه که در فوق اشاره شد دارای فیلتر کاغذی است. اندازه آسیاب مناسب این دستگاه متوسط است. مدت زمان تقریبی لازم برای تهیه قهوه با استفاده از سایفون حدود سه دقیقه است.
میزان آسیاب قهوه برای موکاپات
شماره درجه آسیاب: سه
یکی از ابزارهای بسیار ساده برای تهیه قهوه موکاپات است. موکاپات از جمله قهوهسازهایی است که در هر مکانی دیده میشود.
موکاپات دارای یک سبد فلزی قهوه است که بخار آب با عبور از آن و حرکت به سمت بالا و عبور از پودر قهوه داخل پارچ موکاپات یا همان مخزن قهوه میریزد.
به طور متوسط درجه آسیاب سه برای تهیه قهوه با استفاده از موکاپات مناسب است اما باید این نکته را در نظر داشته باشید که سلیقه افراد با یکدیگر متفاوت است. برای مثال اگر شما به قهوهای تلخ علاقه دارید میتوانید از پودر قهوه با درجه آسیاب ریزتر هم استفاده کنید و یا اگر شما به قهوه با تلخی کم علاقه دارید میتوانید از پودر قهوه درشتتر استفاده کنید.
میزان آسیاب قهوه برای آیروپرس
شماره درجه آسیاب: دو تا هفت
آیروپرس از آن دسته قهوهسازهایی است که در آن میتوانید از هر نوع پودر قهوهای (به جز پودر قهوه مناسب برای قهوه ترک) استفاده کنید و محدودیتی در انتخاب پودر قهوه وجود ندارد.
طراحی آیروپرس به شکلی است که امکان استفاده از انواع پودر قهوه در اندازههای مختلف وجود دارد. آیروپرس دارای فیلتر کاغذی ضخیمی است که قادر به نگهداری پودرهای ریز و درشت است،
درجه آسیابی که برای آیروپرس انتخاب میکنیم علاوه بر عطر و طعم، بر میزان فشاری که باید به دستگاه بیاورید هم تأثیر گذار است. اگر از پودر قهوه ریزتر استفاده کنید به فشار بیشتر و اگر از پودر قهوه درشتتر استفاده کنید به فشار کمتری نیاز دارید.
درجه آسیاب ایدهآل برای دستگاه اسپرسو ساز برقی
شماره درجه آسیاب: دو
درجه آسیاب پودر قهوه در دستگاههای اسپرسوساز متفاوت است اما به طور کلی برای دستگاههای اسپرسوساز باید از پودر قهوه با درجه ریز (شماره دو) استفاده کنید.
فشار بخار آب در دستگاههای اسپرسوساز معمولی بین 10 تا 20 بار است و در حالت کلی از درجه آسیاب دو برای همه این دستگاهها استفاده میشود.
اگر دستگاهی که از آن برای تهیه قهوه اسپرسو استفاده میکنید دارای فشار بیشتر و یا کمتر از حد نرمال (۱۰ تا ۲۰ بار) است هنگام تهیه پودر قهوه بهتر است نوع دستگاه و یا میزان فشار دستگاه را به فروشنده اعلام کنید
میزان آسیاب قهوه برای قهوه جوش ترک
شماره درجه آسیاب: یک
روش تهیه قهوه ترک با سایر روشهای تهیه قهوه که در بالا اشاره شد کاملا متفاوت است.
برای قهوه ترک به پودر قهوه با آسیاب بسیار ریز نیاز است به طوریکه بعد از حل کردن و دم کردن (جوشاندن) قهوه موجود به خوبی در محلول حل شده و دانههای قهوه در دهان حس نشود. باید توجه داشت برای تهیه قهوه ترک محلول را باید بر روی شعله خیلی ملایم قرار دهیم. هر چه زمان دم کردن بیشتر طول بکشد کیفیت قهوه به دست آمده بیشتر خواهد بود.