غش کردن یا سنکوپ، به طور ناگهانی از دست دادن هوشیاری و افتادن به زمین است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که مغز به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکند. جلوگیری از بروز سنکوپ یا غش کردن در بسیاری از موارد امکان پذیر است. در این مقاله از رشت گشت به بررسی علل و راه های پیشگیری از غش کردن می پردازیم.
صحنه‌هایی از دیدن خون، برخورد با یک فرد مشهور یا حتی اضطراب در روز عروسی، همگی سناریوهای رایجی در فیلم‌ها یا حتی دنیای واقعی هستند که در نهایت منجر به غش کردن فرد می‌شوند. اما چه اتفاقی در بدن ما می‌افتد که باعث بیهوشی می‌شود؟
غش کردن، که با نام علمی «سنکوپ» شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که مغز به اندازه کافی اکسیژن دریافت نمی‌کند. کمبود اکسیژن در مغز می‌تواند ناشی از افت ناگهانی فشار خون باشد. سیستم عصبی به قلب سیگنال می‌دهد که ضربان خود را کند کند و عروق خونی گشاد شوند، که منجر به افت فشار خون می‌شود. این افت ناگهانی فشار خون می‌تواند ناشی از استرس شدید عاطفی یا جسمی مانند حمله‌ی وحشت، کار کردن در هوای بسیار گرم یا سرفه‌های شدید باشد.
علاوه بر این، تغییر وضعیت از حالت درازکش به نشسته یا ایستاده می‌تواند باعث افت فشار خون شود. غش کردن در این شرایط معمولا به دلیل کم آبی بدن، مصرف برخی داروها یا مواد مخدر، و یا خونریزی شدید رخ می‌دهد.
علائم و عوامل خطر
ممکن است فردی قبل از اینکه به طور کامل بی‌هوش شود، احساس ضعف، تهوع، تعریق، سبکی سر یا سرگیجه داشته باشد. برخی شرایط پزشکی نیز می‌توانند خطر غش کردن را در فرد بالا ببرند، از جمله:
• ریتم غیرطبیعی قلب
• دیابت (به دلیل قند خون پایین)
• تشنج
• بارداری
معمولا غش کردن جدی نیست و اگر از سلامت کلی خوبی برخوردار باشید، ممکن است نیازی به مراجعه به پزشک نداشته باشید. با این حال، اگر مشکلات جدی سلامتی دارید یا دارو مصرف می‌کنید، در صورت غش کردن با پزشک خود صحبت کنید و همچنین در مورد ریسک‌های خود برای غش کردن با او مشورت نمایید.
همچنین در صورت تجربه هر یک از علائم جانبی زیر همراه با غش کردن، به پزشک خود اطلاع دهید:
• تاری دید
• درد قفسه سینه
• گیجی
• ضربان قلب نامنظم
• تنگی نفس
• مشکل در صحبت کردن
• بیهوشی بیش از چند ثانیه
• غش کردن هنگام چرخاندن سر به طرفین
• غش کردن بیش از یک بار در ماه
10 نکته برای جلوگیری از غش کردن
راه‌هایی برای پیشگیری از غش کردن و همچنین کمک به فردی که غش کرده وجود دارد. این ۱۰ نکته را برای پیشگیری از غش کردن به شما کمک می کند.
1. دراز کشیدن و بالا بردن پاها: اگر می‌توانید با خیال راحت دراز بکشید و پاهای خود را کمی بالاتر از سطح لگن قرار دهید. این کار به تنظیم جریان خون و رسیدن خون به مغز و اندام‌های حیاتی کمک می‌کند.
2. نشستن با سر پایین: اگر نمی‌توانید با خیال راحت دراز بکشید، سعی کنید بنشینید و سر خود را تا حد امکان به زانوهایتان نزدیک کنید. این کار به توزیع مجدد جریان خون به مغز کمک می‌کند. همچنین فاصله کمتری برای افتادن وجود دارد و در صورت افتادن، احتمالاً از ضربه به سر جلوگیری می‌کنید.
3. بلند نشدن ناگهانی: اگر می‌نشینید یا دراز می‌کشید، سعی نکنید به سرعت بلند شوید. صبر کنید تا احساس سبک‌سری‌تان بهتر شود و سپس به آرامی بلند شوید تا از شروع دوباره علائم جلوگیری کنید.
4. منقبض کردن عضلات بازو: سعی کنید عضلات بازوی خود را منقبض کنید و مشت کنید، این کار می‌تواند به جریان خون در قسمت بالایی بدن کمک کند. خودتان را محکم نگه دارید تا در صورت بیهوشی با نیروی زیادی به زمین نخورید.
5. روی هم گذاشتن پاها: روی هم گذاشتن پاها یا فشار دادن آنها به هم نیز به افزایش جریان خون در قسمت بالایی بدن کمک می‌کند. اگر برای مدت طولانی می‌ایستید، زانوهای خود را قفل نکنید، زیرا این کار می‌تواند گردش خون را محدود کند و منجر به غش شود.
6. وعده‌های غذایی منظم: از گذراندن مدت طولانی بدون غذا خودداری کنید. خوردن مداوم نه تنها به تامین نیاز کالری شما کمک می‌کند، بلکه سطح قند خون را نیز تنظیم می‌کند. قند خون پایین می‌تواند باعث غش شود.
7. نوشیدن مایعات: نوشیدن جرعه‌های کوچک آب یا محلول الکترولیت به آرامی می‌تواند از بیهوشی ناشی از کم آبی بدن جلوگیری کند.
8. تنفس عمیق: تنفس عمیق و آهسته به دلیل افزایش اکسیژن و جریان خون در بدن به جلوگیری از غش کمک می‌کند.
9. کمک به فردی که غش کرده: اگر کسی را دیدید که در نزدیکی شما در حال غش کردن است، سعی کنید او را روی زمین بخوابانید یا به دقت بنشینید تا از آسیب دیدگی ناشی از ضربه جلوگیری کنید. از برخورد او با اجسام در هنگام افتادن محافظت کنید و در صورت پاسخگویی مناسب به او غذا یا آب بدهید.
10. نگه داشتن فرد بی‌حرکت: اگر به کسی که غش کرده کمک می‌کنید، تا جایی که می‌توانید او را بی حرکت نگه دارید تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود. تنفس او را کنترل کنید، به دنبال جراحات آشکار بگردید و برای کمک پزشکی تماس بگیرید تا فرد بتواند ارزیابی کامل شود.
سوالات متداول درباره جلوگیری از بروز سنکوپ
1. چه کسانی در معرض خطر غش کردن هستند؟
هر کس می تواند غش کند، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر هستند، از جمله:
افراد مبتلا به شرایط پزشکی خاص ، افراد مسن ، زنان ، افراد مبتلا به اضطراب یا اختلالات هراس
2. اگر کسی غش کرد چه باید کرد؟
اگر کسی غش کرد، اقدامات زیر را انجام دهید:
1. آنها را در مکانی امن دراز بکشید: آنها را در مکانی امن دراز بکشید و از افتادن آنها به زمین جلوگیری کنید.
2. پاهایشان را بالا ببرید: پاهایشان را حدود 12 اینچ (30 سانتی متر) بالاتر از سطح قلبشان بالا ببرید.
3. لباس هایشان را شل کنید: لباس های تنگ آنها را شل کنید تا تنفسشان راحت تر شود.
4. اگر هوشیار هستند به آنها آب یا آب میوه بدهید: اگر هوشیار هستند، به آنها آب یا آب میوه بدهید تا بنوشند.
5. اگر هوشیار نیستند، با 115 تماس بگیرید: اگر هوشیار نیستند، با 115 تماس بگیرید و تا زمانی که کمک برسد در کنار آنها بمانید.
3. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر به طور مکرر غش می کنید یا اگر غش شما با علائم دیگری مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس یا گیجی همراه است، باید به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
اگر بیماری زمینه‌ای خاصی ندارید، غش کردن گاه به گاه معمولاً جای نگرانی ندارد. با این حال، اگر اخیراً بیش از یک بار غش کرده‌اید، باردار هستید، یا مشکلات قلبی یا سایر علائم غیرمعمول دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. اگر احساس سبکی سر کردید، می توانید برای جلوگیری از بیهوشی اقداماتی انجام دهید. مهمترین چیز این است که فشار خون خود را بالا ببرید و اطمینان حاصل کنید که مغزتان به اندازه کافی خون و اکسیژن دریافت می کند. اگر شرایطی دارید که باعث افزایش احتمال غش کردن شما می شود، مطمئن شوید که توصیه های پزشک خود را برای کاهش خطر غش کردن دنبال کنید.
